LİZBON (Portekiz) – Basketbolun gelişmekte olan pazarları. Avrupa basketbolunda hangi pazarın en çok gelişime ihtiyaç duyduğu konusu ne zaman açılsa istisnasız duyacağınız ilk isimler Paris veya Londra olacaktır. Kıtadaki büyük şehirlerin olduğu bir liste çoğunlukla bu ikiliyi takip eder. Ve tabi ki bunların hepsi doğru; oyunun bu lokasyonlarda büyümesi spor için şüphesiz iyi olacaktır. Ne var ki unutulan ve belki de ihmal edilen bir ülke ve pazar Portekiz. Daha spesifik olmak gerekirse, bu mevzuda, S.L. Benfica. Tüm toplumu kapsayan spor kulübünün 250.000’in üstünde üyesi ve dünya çapında tahminen 14 milyon taraftarı var. Eğer bu, bu sporun Avrupa kıtasında gelişmesi için potansiyel taşıyan bir pazar değilse, nedir?

Tıpkı futbol kulübü gibi, Benfica basketbol kulübü de Portekiz’in tarihsel olarak en başarılısı. Yurtiçinde (lig, kupa, süper kupa) 82 şampiyonluğu var ve elbette ki son Portekiz şampiyonu. Ayrıca, Portekiz’in draft edilen ilk oyuncusunun, Neemias Queta’nın da eviydi. Şüphesiz ki kulübün altın yılları 1980’ler ve 1990’lardı; o dönemde 10 ulusal şampiyonluk kazandılar ve Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’nda düzenli olarak yer aldılar; Panathinaikos, Real Madrid ve Partizan gibi devlere karşı galibiyetler aldılar. Benfica’nın sportif başarısına sahip bir takımın bu dev listesinde yer alabileceği öne sürülebilir ancak basketbol kulübü yakın geçmişte o başarıları gerçekleştirecek bir takımı sahaya koyamadı. Daha 2019-20 sezonu Benfica’nın BCL elemelerinde nefesinin yetmemesine sahne olmuştu. 2022-23 sezonunun başlangıcı eğer bir şey anlatıyorsa, belki – sadece belki – o tarz bir takım Lizbon’a nihayet varmış olabilir.

2022/23

Bu yılın BCL elemeleri de dahil olmak üzere, Benfica sezona sekiz galibiyet ve sıfır yenilgiyle başladı. Her şey Golden Eagle YLLI karşısındaki 92-67’lik çok rahat galibiyetle başladı. Jose Barbosa %71 şut yüzdesiyle 15 sayı attı ve Terrell Carter'ın 15 sayısı ve 5 ribaundu savunmalara ne tip dertler yaratacağına dair herkesi bilgilendirdi. Sonraki rakip Güney Kıbrıs’tan Keravnos, normal sezona ulaşmak için ne gerektiğini bilen bir takım. Keravnos kesinlikle daha çetin bir sınav sundu fakat nihayetinde, sonuç hiçbir zaman şüphe altında değildi. İkinci çeyrekten itibaren, Benfica 23 dakika boyunca üstünlüğünü tuttu ve her istatistik kategorisinde öndeydi. Hasarın çoğunu, Ivan Almeida'nın 20 sayısı ve 36 benç sayısı verdi.

Elemelerin son rakibi Brose Bamberg’di ve Alman ekibi tam da BCL elemelerinden normal sezona çıkacak seviyede bir takımdı. Benfica ile Ivan Almeida’nın başka fikirleri vardı. Yeşil Burun Adaları vatandaşı oyuncu tam 39 sayı attı ve 8 ribaund aldı, Benfica 87-73’lük şok bir galibiyetle normal sezona fırtına gibi eserek girdi.

Ivan Almeida eleme finallerinde Brose Bamberg'e karşı canavar gibiydi.

Normal sezon tüm kadronun bir vites yükseltmesine şahit oldu. VEF Riga karşısındaki açılış maçında beş oyuncu çift hanelerde skor üretti: Toney Douglas (17), Ivan Almeida (16), Aaron Broussard (15), Betinho Gomes (12) ve Maik Zirbes (10). Toplam efor onları deplasmanda 89 sayıya, %52 şut yüzdesine taşıdı fakat belki de %41 üçlük yüzdesi (buna daha sonra da geleceğiz) en çok şey söyleyen istatistikti. Boyalı alandan attıkları 44 sayıyı da not edin. Hatta attıkları tüm basketler boyalı alandan veya üç sayı çizgisinin ötesinden geldi. Portekiz ekibinin lehine 76-89’luk maç skoru tamamen dominant ve Benfica’nın dördüncü çeyreğin tamamında üstün olduğu bir performansın isabetli bir yansımasıydı.

Deplasmandaki Limoges galibiyeti ise sert bir zıtlık içeriyordu. Norberto Alves'in ekibi her şey için mücadele etmek zorunda kaldı. Bir kez daha, dört oyuncu çift hanelerdeydi: Broussard (17), Gomes (15), Almeida (12) ve Terrell Carter (10). %39 isabet ve 13 üçlükle bir kez daha çok iyi bir şut performansı sergilediler fakat belki de galibiyetin mükemmel temsili, Toney Douglas’ın sekiz denemede sadece bir isabet bulması ve o isabetin de maç kazandıran basket olmasıydı. Bu takım zaman zaman becerikli olabilir ama gerçekten ihtiyaç duyduklarında mücadele gücüne de sahip olduklarını da gösteriyorlar.

Sezona dair çok fazla bilgi edinmek için hala çok erken. Her takımın iki maç yaptığı noktada bile değiliz daha ancak... Aslında bir ancak da yok. We just want to point out that Benfica’nın normal sezondaki iki maçta, 30 denemede %40 üçlük yüzdesi yakaladığını ve elemelerde de aynı şekilde şut attıklarını belirtmek istiyoruz sadece. Bu topu potadan kesinlikle geçirebilen bir takım. 100 pozisyonda 10.9 net reytingleri onları iki maç oynamış takımlar arasında sadece BAXI Manresa ve Galatasaray Nef’in aşağısına koyuyor.

Nasıl Oynuyorlar?

Benfica’nın hücum sahasında iyi olduğu kadar savunma sahasında da iyi olduğuna bakmazsak hata yapmış oluruz. Bu takım ligin maç başına tam 13.5 ile top çalma lideri. Bu ortalama sezon ilerledikçe neredeyse kesinlikle aşağıya inecektir – sadece 2017-18 sezonundaki Monaco tam bir sezon boyunca 10 top çalma ortalamasını aştı – ama yine de Norberto Alves ve takım için bu kadar top çalma üreten şeyin ne olduğuna bakmak mantıklı. (İpucu, Almedia ile Gomes’in Yeşil Burun Adaları bağlantısı iki büyük sebep)

Neredeyse her savunma pozisyonunda Benfica’yı yarı saha geçilmeden baskı yaparken göreceksiniz. Bu takım uzun, çabuk ayaklı ve pas kanallarına girmeye çalışan oyuncularla dolu. Topu tutan oyuncunun en azından sırtını yarım dönmeden yarı sahayı geçmesini engellemeye her seferinde çalışıyorlar. Oyuncuyu yarım bile olsa döndürdüklerinde de sahanın ortasını kapatmakta ve bariz pasın nerede olduğunu görmek için gözleri okumakta harikalar. Zaman zaman, özellikle Ivan Almedia işin içindeyse, hücuma ciddi sorunlar çıkartmak için sadece bir savunmacıya ihtiyaç duyuyorlar.

Bu ayrıca tam sahada da sinsi bir baskı takımı. Çoğunlukla baskı yapmıyorlar ama yaptıklarında da ulaştıkları asgari sonuç, karmaşa ve şut süresinden zaman çalma oluyor. Aşağıdaki klipte onları baskı yaparken ve tuzak kurarken görüyoruz. Ve Limoges baskıdan kurtulduğunda bir hücum organize etmeleri için 10 saniyeleri kalmış oluyor. Ardından 96 numaralı Ivan Almedia’nın dribblingle geçildiğinde adamından sıyrılıp pasın yardım savunmacısının geldiği yere doğru gideceğini anında okumasını izleyin. Oraya zamanında varıp topu çalacak uzunluğa ve çabukluğa sahip. Takımdaki diğer Yeşil Burun Adalı Betinho Gomes de forvet pozisyonlarında oynuyor ve bu yeteneği aynı ölçüde haiz. Bu iki isim maç başına 13.5 top çalmanın 9’una imza attı.

Hücumda ise Benfica ağırlıklı olarak bir yarı saha takımı. Synergy’ye göre pozisyonlarının %88’ini yarı sahada kullanıyorlar. Ne var ki bu, onların bir yürü ve topu alçak posta at takımı olması demek değil. Bundan çok uzaklar. Zirbes ile Carter pivot pozisyonunda 20’şer dakika oynuyor ve Makram Ben Romdhane geleneksel bir uzun forvete en yakın oyuncuları. Yine de dışarıya çıkıp orada oynayacak kadar çok yönlü bir oyuncu.

Bu takım postu kullanıyor ama temelde yaratmak için. Sahadaki 12.7 dakikasında Romdhane 2.5 asist üretiyor (ki bu yüksek). Neredeyse tamamı posttan ya da içeriden atılan paslardan üretilmiş. Hemen hemen her takım postu özellikle şutörlere giden içten dışa paslar için kullanıyor. İçeriden paslar biraz daha kimya ve zamanlama gerektiriyor. Benfica’nın birbirlerini daha sezonun bu aşamasında düzenli olarak içeride buluyor olması Norberto Alves için harika bir işaret.

Söylediğimiz gibi, bu yavaş olmaktan uzak bir takım. Bu daha çok, sahaya yayılmak ve erken hücuma mümkün olduğunca erken girmek isteyen bir takım. Bu sezonki en etkili oyunları, top tarafındaki köşenin boş kaldığı basit bir "Drag Screen" (geçiş hücumunda ikili oyun). Bu onlara perdenin açısını değiştirme imkanı veriyor ve Toney Douglas ile Aaron Broussard gibi yaratıcılarının savunmaya daha yerleşmeden atak etmesini sağlıyor.

Bu "Horns" seti ise bize bu takımın erken hücumda veya yarı geçişte takımlara saldıramadığında nasıl çalıştığına dair düzgün bir pencere açıyor. 32 numaralı Carter’ın perdeden son anda sıyrılmasını ve çemberin önüne doğru koşu atmasını izleyin. Carter artık boyalı alanın içinde ve etrafında dört dış oyuncu var, iki köşe de dolu. 1 numaralı Broussard'ın savunmacısı Carter’a gidecek kolay bir baş üstü pası engellemek için ona temas etmek zorunda kalıyor. Broussard da pası kısaltmak ve savunmacısıyla mesafesini artırmak için yukarı doğru hareketleniyor.

Bir sonraki klipteki "Diamond" setiyle bunun daha fazlasını görüyoruz. Bu sefer perdeyi 33 numaralı Zirbes yapıyor ve pas, o potaya devrilirken savunmayı da içeri çektiği için zayıf tarafa gidiyor. Pas hedefini bulmuyor, dolayısıyla boş bir şut yok. Benfica için sorun değil. Hemen bir başka ikili oyuna başlıyorlar. 23 numaralı Douglas savunmayı okuyor ve bir cep pasıyla Zirbes’i buluyor.

Bu son klip ise bu sezonun en iyi uygulanan oyunlarından. Douglas topu kanatta yakaladığında, Crter topa perde yapmak yerine Broussard’ın içeri doğru adımlamış olan savunmacısına perde yapıyor. Bu, Broussard’a savunmayı çökerten bir penetre kanalı açıyor. Almeida çembere gidiyor ve ters köşeye hareketlenen Gomes’i buluyor. Bu, tam da bu takımın yay gerisinden bu kadar fazla yüksek yüzdeli atışı nasıl ürettiğini gösteren tipte bir oyun.

Bir Sonraki

BAXI Manresa, Benfica’nın bir sonraki rakibi ve bu onların gerçek "Lige hoşgeldiniz" anı olabilir. İspanya Ligi temsilcisi geçen sezon final oynadı ve bu seviyede hiçbir maçın – özellikle Letonya ve Fransa deplasmanlarının – kolay olmamasıyla birlikte, bu takım Benfica’ya şimdiye kadarki en zorlu bulmacasını sunacaktır. Oyun stili bağlamında birkaç benzerlikten fazlası var. Benfica gibi Manresa da ne zaman mümkün olursa o zaman erken hücuma girmeye çalışacak ve takımları geniş alandaki acımasız ikili oyunlarıyla açacak. Pedro Martinez'in ekibi ayrıca savunmada pas kanallarında da çok aktif ve 10 top çalma ortalaması tutturdu. İspanyolların avantajı, geçişten ürettikleri hücumların sıklığı olabilir. Bu sezon tam saha baskıyı da ne kadar sık ve etkili kullanmış olmaları da daha önemsiz değil. Hava atışı 25 Ekim akşamı 19.30’da, Pavilhao Fidelidade’de. Bu ayrıca Benfica taraftarlarının harika bir Avrupa basketbolu yaratabileceklerini göstermek için ilk fırsatı olacak.