ΜΑΔΡΙΤΗ (Ισπανία) - Θυμίζοντας τον Anthony Davis σε κατάσταση έκπληξης, φρύδια σε όλη τη κοινότητα του ευρωπαϊκού μπάσκετ ανασηκώθηκαν το περασμένο καλοκαίρι, όταν το Basketball Champions league ενέταξε στο δυναμικό του πολύ δυνατές τουρκικές ομάδες. Οι περισσότεροι εντυπωσιάστηκαν κυρίως με τις Galatasaray και Darussafaka θεωρώντας πως αμφότερες θα μετατραπούν σύντομα σε φαβορί για τίτολο. Το BCL, ωστόσο, έχει έναν τρόπο να εκπλήσσει ακόμη και τις μεγαλύτερες ομάδες του. Από τις τέσσερες νέες τουρκικές ομάδες, μόνο δύο ακολούθησαν την Turk Telekom στην επόμενη φάση της διοργάνωσης: η Tofas Bursa και η Pinar Karsiyaka. Μάλιστα, και οι δυο ομάδες χρειάστηκε να περιμένουν μέχρι την τελευταία ημέρα της Κανονικής Περιόδου για να κλείσουν θέση στα Play-Offs. 

Για την Tofas, η πρόκριση στα Play-Offs ήρθε έπειτα από μία μεγάλη νίκη κόντρα στην ERA Nymburk, αφήνοντας έτσι εκτός την JDA Dijon, που συμμετείχε στο περσινό Final 8. Αυτή η τελευταία νίκη είχε τη σφραγίδα των στοιχείων που διαμορφώνουν την ταυτότητα της Tofas και χαρακτηρίζουν το παιχνίδι της. Ο Hakan Demir ανέλαβε την ομάδα στις αρχές της σεζόν και από τότε, αυτή έχει κερδίσει όλα τα εκτός έδρας ματς και το έχει κάνει κυριαρχώντας κατά βάση σε ένα κομμάτι του παιχνιδιού κόντρα στους αντιπάλους της: το transition. 

Είναι συχνό φαινόμενο να βλέπουμε πολύ καλές ομάδες στο επιθετικό transition όπως η περσινή Lenovo Tenerife ή αντίστοιχα αμυντικά η περσινή ERA Nymburk, αλλά αυτό που ξεχωρίζει την Tofas από τις άλλες ομάδες των Play-Off είναι ότι κυριαρχεί στην πρωτιά της σχετικής στατιστικής, τόσο στην επίθεση, όσο και στην άμυνα.

Tο παρακάτω data viz έχει διαφορετικές κατηγορίες να εξεταστούν με δεδομένα για το transition από το Synergy αναφορικά με όλες τις ομάδες των Play-Off. Όταν αξιολογούμε πόσο καλά μία ομάδα αξιοποιεί τις καταστάσεις transition ενός αγώνα, πρέπει να κοιτάζουμε κυρίως πόσο συχνά είναι ικανή να δημιουργεί καταστάσεις στο transition (ποσοστό επί % του χρόνου) και πόσους πόντους πετυχαίνει κατά μέσο όρο σε κάθε μία από αυτές τις καταστάσεις (Πόντοι ανά Φάση). Αυτό που έχουμε παρακάτω είναι τρεις κατηγορίας; η πρώτη στην οθόνη σας είναι ένα εργαλείο σύγκρισης για τις 16 ομάδες επιθετικά και αμυντικά, στη συνέχεια μια κατηγορία για το ποσοστό '% του χρόνου Time' και οι ‘Πόντοι ανά Φάση' (αν προτιμάτε έναν πιο απλό τρόπο).

Αν ξεκινήσουμε με την άμυνα και χρησιμοποιήσουμε την κατηγορία της σύγκρισης για να φιλτράρουμε για τους Πόντους ανά Φάση (PPP) που δέχονται, μπορούμε να δούμε βλέποντας στα logos της ομάδας ότι η Tofas είναι η καλύτερη αμυντικά σε PPP στα Play-Offs με 1 Πόντο ανά Φάση. Αυτό μπορεί να μην ακούγεται σαν ένας εντυπωσιακός αριθμός, αλλά αυτό που πρέπει να καταλάβει κανείς είναι ότι οι καταστάσεις στο δίνουν πάνω από 1 PPP κατά μέσο όρο για όλες τις ομάδες. Οι καταστάσεις μισού γηπέδου και από επαναφορά είναι λιγότερο αποδοτικές, συνήθως κάτω από 1 PPP. Οι καλύτερες αμυντικές ομάδες είναι κυρίως οι ομάδες που μειώνουν τον αριθμό των καταστάσεων transition για τους αντιπάλους τους ή το '% επί του χρόνου. Η Tofas είναι μία από τις ομάδες των Play-Offs που επιτρέπουν στους αντιπάλους τους μόλις 10% των καταστάσεων για σκοράρισμα στο transition.

Η προφανής ερώτηση είναι τι κάνει την Tofas τόσο καλή στο να μειώνει τις καταστάσεις αυτές, καθώς και στο να τις κάνει λιγότερο αποτελεσματικές. Ο πιο προφανής τρόπος να φτάσεις σε αυτή τη μείωσει είναι να μην κάνεις λάθη. Το λάθη σε πολλές περιπτώσεις οδηγούν στις καλύτερες καταστάσεις του transition. Έπειτα, η επόμενη καλύτερη κατάσταση δημιουργείται ύστερα από άστοχο σουτ. Υπάρχει συζήτηση σχετικά με το ποια χαμένα σουτ οδηγούν στα καλύτερα ποσοστά στο transition. Η παράδοση λέει ότι τα βιαστικά τρίποντα οδηγούν σε μακρινά ριμπάουντ και εύκολες πάσεις εκδήλωσης αιφνιδιασμού. Σε κάθε περίπτωση, παρά το γεγονός πως το μπάσκετ αλλάζει συνεχώς, φαίνεται πως τα λίγα λάθη και τα υψηλά ποσοστά στα τρίποντα δίνουν αβαντάζ στις ομάδες στο να αμυνθούν στο transition.

Αυτό που προκαλεί ενδιαφέρον για την Tofas σε αυτό το κομμάτι είναι ότι δεν είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή σε κανέναν από τους δύο τομείς. Σουτάρει μόλις με 33.8% από τη γραμμή του τριπόντου που τη φέρνει στην 21η θέση της διοργάνωσης, αν κι εκτελεί 25 τρίποντα ανά παιχνίδι. Κι ενώ είναι 7η σε ποσοστ΄ολαθών, κάνοντας λάθος σε 13.7% των κατοχών της, αυτό δεν είναι σίγουρο το βασικό μυστικό πίσω από την εξαιρετική transition άμυνά της. Αυτό που κάνει εξαιρετικά είναι το να ελέγχει ο,τι μπορεί. Το σουτ είναι μία κατάσταση χωρίς απόλυτα βέβαιο ποσοστό επιτυχίας και ακόμη και Warriors του 2015 δεν έβαζαν όλα τα σουτ. Ένα πράγμα που σχετίζεται με την ικανότητα μιας ομάδες να αποφασίζει σε κάθε κατοχή είναι ο τρόπος που αντιδρά σε κάθε άστοχη προσπάθεια.

Εκεί είναι που η Tofas διαπρέπει. Δείτε τις δύο φάσεις στο βίντεο παρακάτω και προσέξτε ότι και στις δύο, τη στιγμή που το άστοχο σουτ γίνεται διεκδικήσιμη μπάλα, οι παίκτες με τα πράσινα αντιδρούν πρώτοι. Στην πρώτη φάση, ο Akoon-Purcell ήδη εμποδίζει κάθε πάσα outlet, ενώ οι υπόλοιποι επικοινωνούν και τρέχουν. Ακόμη κι αν ο Zubcic άργησε να επιστρέψει, η Tofas είχε φροντίσει να καθυστερήσει την επίθεση και να γεμίσει τη ρακέτα. Σίγουρα, οι παίκτες της Nymburk έκαναν μία κακή πάσα και η κατάσταση transition ουσιαστικά αυτό-ακυρώθηκε, αλλά αν είσαι η Tofas, καθορίζεις την τύχη σουτ. Έπειτα, στη δεύτερη φάση, γίνεται το ίδιο, με τον Tarik Phillip να καθυστερεί την outlet πάσα έπειτα από άστοχο τρίποντο. Αυτή τη φορά, η εκκίνηση γίνεται με δύο παίκτες πίσω από την μπάλα, γεμάτη ρακέτα και επικοιωνία. Το αποτέλεσμα είναι ένα μαρκαρισμένο τρίποντο από ντρίμπλα και μία φάση με χαμηλό ποσοστό επιτυχίας. 

Στρεφόμαστε στην επίθεση κι εκεί η εικόνα είναι παρόμοια. Αν φιλτράρουμε για το ποσοστό ‘% επί του Χρόνου' για την επίθεση, βλέπουμε την Tofas στο δεξιά μέρος της μπάρας. Το 14% των καταστάσεων για σκοράρισμα έρχεται στο transition κι αυτή είναι η τρίτη καλύτερη επίδοση για ομάδα των Play-Offs, ενώ πετυχαίνει 1.3 PPP σε τέτοιες καταστάσεις, επίδοση που τη φέρνει δεύτερη ανάμεσα στις 16 ομάδες που ακόμη κυνηγούν το τρόπο. Μόνο η Nymburk πετυχαίνει περισσότερους πόντους στον αιφνιδιασμό από την Tofas με 17.2 κατά μέσο όρο έναντι 16.3. 

Αυτή τη φορά, οι αριθμοί ταιριάζουν με την πραγματικότητα, όταν εξηγούμε το γιατί η Tofas είναι σε θέση να παράγει τόσο ευκαιρίες-κατστάσεις για πόντους στο transition. Είναι πρώτη από τις ομάδες των Play-Offs σε ποσοστό αμυντικών ριμπάουντ, κατεβάζοντας το 68% των διαθέσιμων κι επίσης τρίτη στα κλεψίματα, ανακόπτωντας με αυτόν τον τρόπο το 13% των κατοχών των αντιπάλων της. Και πάλι όταν βλέπουμε το βίντεο, αντικρίζουμε ένα μοτίβο που έχει να κάνει με την άμεση αντίδραση και τον έλεγχο όσων μπορεί η ομάδα να ελέγξει. Η Tofas είναι επίσης εξαιρετική στο να διαβάζει τα μάτι του γκαρντ στο pick-and-roll και διαθέτει μεγάλη έφεση στο να κλέβει την πρώτη πάσα, έπειτα από σκριν στην μπάλα.

Το παρακάτω βίντεο υπογραμμίζει τους κανόνες που έχει στην άμυνά της η τουρκική ομάδα. Δείτε τον τρόπο με τον οποίο ο Simmons #11 έκανε το hedge-out και χρησιμοποίησε τα χέρια του ώστε να περιορίσει το οπτικό πεδίο για την πάσα. Έπειτα, ο Tarik Phillip κινήθηκε για να εμποδίσει πάσα στην weakside. Αυτό άφησε μόνο μία εφικτή πάσα στον roller και ο Akoon-Purcell την περίμενε πανέτοιμος να δράσει. Αξίζει επίσης να τονίσουμε ότι ο Nuni Omot ήταν σε θέση να επέμβει στο short-roll αν η πάσα γινόταν νωρίτερα. Το πλάνο είναι ξεκάθαρα να οδηγηθεί η JDA Dijon στο να πασάρει στον roller τη στιγμή που η άμυνα είναι έτοιμη να παρέμβει. 

Η ιστορία είναι παρόμοια και στο τελευταίο βίντεο. Μόνο που αυτή τη φορά ο Akoon-Purcell είναι ο αμυνόμενος που ετοιμάζεται να κλέψει την πάσα στο short-roll. Κάνει ξανά ένα εκπληκτικό διάβασμα μειώνοντας τις επιλογές στην πάσα και αφήνοντας τον παίκτη του (#83 Axel Julien) με μόνο μία εφικτή. Σίγουρα είναι μία κακή πάσα, αλλά αν είσαι η Tofas Bursa, καθορίζεις τη μοίρα σου.

Το μόνο στοιχείο που έχουμε αφήσει ως τώρα εκτός συζήτησης είναι το πόσο καλά έχει δομηθεί το ρόστερ για τον συγκεκριμένο σκοπό. Το γεγονός ότι ο Hakan Demir ανέλαβε την ομάδα μετά το καλοκαίρι δείχνει ότι πρέπει να πάρει τα εύσημα για το σχεδιασμό του σχήματος που ταιριάζει με το υλικό που βρήκε και ενισχύθηκε με την πολύ σημαντική προσθήκη του Tarik Phillip. Αν θέλετε αποδείξεις, μπορείτε απλά να εξετάσετε τη διαφορά ανάμεσα στον Tarik Phillip της Hapoel Jerusalem και τον παίκτη που μοιάζει να νιώθει πιο οικεία από ποτέ στην Tofas. Όταν διαθέτεις αθλητές όπως οι Akoon-Purcell, Tarik Phillip, και Semaj Christon στην περιφέρεια, οι οποίοι είναι αφοισωμένοι στο έργο τους, μοιάζει αυτονότητο το να φτιάξεις μία ομάδα-τέρας στο transition. Ωστόσο, η συνέπεια είναι κάτι το εντυπωσιακό.

Υπάρχουν, φυσικά, πολύ μεγαλύτερες προκλήσεις εν όψει των Play-Offs, αλλά αν η Tofas Bursa συνεχίσει να κυριαρχεί στο transition κατ’ αυτόν τον τρόπο, έχει σημαντικές πιθανότητες να φτάσει μέχρι το Final 8 φέτος.